درباره‌ی سنگين‌گوشی‌ی زبانی

بلا بارتوک کتابی دارد، که مجموعه‌يی‌ست از قطعه‌های کوتاه برای پيانو، به نامِ Mikrokosmos، که عنوانش در ويراستِ فارسی‌زبانِ آن در ايران به «دنيای کوچک» ترجمه شده است. اين مثالِ خوبی‌ست از تنبلی‌ی ذهنی و سنگين‌گوشی‌ی فراگيرِ ما در برابرِ نوآنسهای ميانِ واژه‌ها، که همواره از بازشناختِ کاراکترِ‌ يکه‌ی آنها ناتوان است. «دنيای کوچک» ترجمه‌ی عبارتی مانندِ the little world در انگليسی می‌تواند باشد تا Mikrokosmos. («دنيای کوچک» در فارسی حتا رنگی از خوارداشت دارد، برای مثال وختی می‌گوييم فلان کس «دنيای کوچک»ای دارد!) به هر رو، منظورِ بارتوک از Mikrokosmos کيهانی‌ست فشرده در ابعادِ ريز—در واقع، قطعه‌های بسيار کوتاهِ اين کتاب مدلهايی از پيچيدگيهای کيهانی صوتی به نامِ موسيقی‌اند در مقياسِ کوچک. می‌توان با پيگيری‌ی مدلِ ساختِ واژه‌ی اصلی، که از پيشوندِ -mikro [در انگليسی: -micro] و واژه‌ی Kosmos [در انگليسی: cosmos] ساخته شده، آن را به «ريزکيهان» ترجمه کرد.